ترجمه یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی در دنیای جهانی‌شده امروزی است. با افزایش نیاز به ارتباطات بین‌المللی، قوانین و مقررات مرتبط با ترجمه نیز در کشورهای مختلف توسعه یافته‌اند. این قوانین نه تنها به کیفیت ترجمه‌ها توجه دارند، بلکه اصول اخلاقی، حقوقی و حقوق کپی‌رایت نیز در آن‌ها مدنظر قرار می‌گیرد. در این مقاله، قوانین ترجمه در کشورهای مختلف را بررسی کرده و به نکات کلیدی مرتبط با این حوزه می‌پردازیم.
اهمیت قوانین ترجمه
قوانین ترجمه به منظور تضمین صحت، کیفیت و حرفه‌ای بودن خدمات تدوین می‌شوند. این قوانین اهداف زیر را دنبال می‌کنند:
تضمین صحت و دقت:
برای جلوگیری از سوء‌تفاهم‌های فرهنگی یا حقوقی.
حفاظت از حقوق مترجم و مشتری:
شامل حقوق مالکیت معنوی و قراردادها.
تضمین رعایت استانداردهای اخلاقی:
مانند احترام به محرمانگی اطلاعات.
قوانین ترجمه در مناطق مختلف
۱. ایالات متحده آمریکا
ایالات متحده فاقد قوانین رسمی فدرالی در مورد ترجمه است، اما قوانین زیر تأثیرگذار هستند:
قانون دسترسی زبانی (Language Access Laws):
نهادهایی که خدمات عمومی ارائه می‌دهند، ملزم به ارائه ترجمه دقیق هستند. این قوانین شامل بیمارستان‌ها، دادگاه‌ها و مدارس می‌شود.
قانون کپی‌رایت:
ترجمه‌ها تحت قانون کپی‌رایت آمریکا محافظت می‌شوند و حقوق انحصاری مترجم محفوظ است مگر اینکه قرارداد دیگری تنظیم شده باشد.
انجمن مترجمان آمریکا (ATA):
گرچه این نهاد یک نهاد قانونی نیست، اما استانداردهای حرفه‌ای ترجمه را تعیین می‌کند.
۲. اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا قوانینی بسیار دقیق برای ترجمه دارد که هدف آن‌ها تسهیل ارتباطات بین کشورهای عضو است.
قانون ۲۰۰۴/۲۲:
مترجمان رسمی برای ترجمه اسناد حقوقی باید توسط دولت تأیید شوند.
استاندارد EN 15038:
استانداردی که کیفیت ترجمه را تعریف می‌کند و مترجمان حرفه‌ای باید از آن پیروی کنند.
حقوق زبان:
تمام اسناد رسمی اتحادیه اروپا باید به تمام زبان‌های رسمی ترجمه شوند.
۳. آسیا
در آسیا، بستگی به کشور دارد:
چین:
تمام ترجمه‌ها در زمینه‌های حساس مانند حقوقی، علمی و تجاری باید توسط مترجمان تأییدشده انجام شوند. نقض قوانین می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.
ژاپن:
قوانین ترجمه در ژاپن بیشتر بر حفاظت از کپی‌رایت و محرمانگی اطلاعات متمرکز است.
هند:
با تنوع زبانی بالا، قوانین ترجمه بر پایه قوانین ایالتی تنظیم می‌شوند.
۴. خاورمیانه
ایران:
ترجمه رسمی اسناد باید توسط مترجمان قسم‌خورده قوه قضائیه انجام شود. همچنین، مترجمان موظف به رعایت محرمانگی اطلاعات هستند.
امارات متحده عربی:
ترجمه رسمی باید توسط دفاتر ترجمه مجاز انجام شود و رعایت استانداردهای دقیق الزامی است.
۵. آفریقا
کشورهایی مانند آفریقای جنوبی با تنوع زبانی بالا، خاصی برای ترجمه دارند. ترجمه‌های حقوقی و رسمی باید توسط مترجمان تأییدشده انجام شوند و هرگونه خطا می‌تواند موجب مشکلات قانونی شود.
اصول اخلاقی ترجمه در سطح جهانی
حفظ محرمانگی:
مترجمان نباید اطلاعات مشتری را افشا کنند.
بی‌طرفی:
مترجمان موظف‌اند از هرگونه تعصب یا گرایش شخصی در ترجمه دوری کنند.
تأیید صحت:
مترجمان باید صحت اطلاعات را تضمین کنند، به‌ویژه در موارد حساس مانند ترجمه‌های پزشکی یا حقوقی.
استانداردهای بین‌المللی ترجمه
ISO 17100:
استانداردی که الزامات کیفیت برای خدمات ترجمه را تعریف می‌کند.
EN 15038:
تمرکز بر کیفیت ترجمه در اروپا، اما در سطح جهانی نیز معتبر است.
DIN 2345:
استانداردی که در آلمان برای ترجمه‌های فنی استفاده می‌شود.
چالش‌های قانونی مترجمان
نقض کپی‌رایت:
ترجمه بدون اجازه از صاحب اثر می‌تواند منجر به شکایت شود.
اشتباهات حقوقی:
خطا در ترجمه اسناد رسمی می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد.
حقوق مترجم:
در بسیاری از کشورها، مترجمان با چالش‌هایی مانند عدم پرداخت حقوق عادلانه مواجه هستند.
نقش فناوری در رعایت قوانین ترجمه
فناوری‌های جدید مانند ماشینی و ابزارهای حافظه ترجمه (CAT Tools)، به مترجمان کمک می‌کنند تا استانداردها و قوانین را بهتر رعایت کنند. با این حال، مترجم همچنان مسئول نهایی کیفیت ترجمه است.
نتیجه‌گیری
قوانین ترجمه در کشورهای مختلف به‌طور مستقیم بر کیفیت و حرفه‌ای بودن این حوزه تأثیر می‌گذارند. آشنایی با این قوانین برای مترجمان و کارفرمایان ضروری است. از توجه به حقوق کپی‌رایت گرفته تا رعایت اصول اخلاقی و استانداردهای بین‌المللی، هر جنبه‌ای از ترجمه تحت تأثیر این قوانین قرار دارد. مترجمان با رعایت قوانین محلی و بین‌المللی می‌توانند اعتبار و کیفیت خدمات خود را تضمین کنند.